BỆNH TOXOCARIASIS THỂ NỘI TẠNG: BÁO CÁO MỘT TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG VÀ ĐIỂM QUA Y VĂN THS. BS LÊ ĐÌNH VĨNH PHÚC PK. NHIỄM - TRUNG TÂM Y KHOA MEDIC TP. HỒ CHÍ MINH

NỘI DUNG ●TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG ●ĐIỂM QUA Y VĂN VỀ ẤU TRÙNG TOXOCARA spp. DI CHUYỂN NỘI TẠNG Ở GAN ●ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH CHẨN ĐOÁN LÂM SÀNG ẤU TRÙNG TOXOCARA spp. DI CHUYỂN NỘI TẠNG Ở GAN

TÓM TẮT TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG ●Chúng tôi báo cáo 1 trường hợp lâm sàng nam, 18 tuổi, ở Bình Thuận, sống ở nông thôn, làm nghề đi biển. Khởi bệnh 1 tuần với sốt nhẹ và đau vùng hạ sườn P. Hình ảnh siêu âm bụng cho thấy gan P có cấu trúc echo kém, nằm sát bờ gan, d = 32x18mm, kèm phù nề chủ mô gan xung quanh. Cấu trúc này rõ hơn trên MSCT bụng với tính chất giảm đậm độ và bắt thuốc cản quang nhẹ. BCAT trong máu ngoại biên tăng mạnh (21,2%), hsCRP tăng. Xét nghiệm miễn dịch ELISA tìm kháng thể kháng Toxocara spp. dương tính. Yếu tố dịch tễ nhà bệnh nhân có nuôi chó và tiếp xúc gần với chó;

TÓM TẮT TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG ●Dựa trên dữ liệu lâm sàng, cận lâm sàng và yếu tố dịch tễ, chúng tôi xác định đây là trường hợp lâm sàng đặc biệt, ít gặp với chẩn đoán: Ápxe gan P do ấu trùng Toxocara spp. di chuyển. (Hay bệnh Toxocariasis thể nội tạng ở gan - visceral larva migrans); ●Điều trị với thiabendazole uống 35mg/kg/ngày x 7 ngày. Đánh giá sau 1 tuần triệu chứng lâm sàng cải thiện, hết sốt, hết đau hạ sườn P. Không ghi nhận tác dụng phụ của thiabendazole. Sau 2 tuần BCAT giảm (12,1%), hsCRP về bình thường, siêu âm tổn thương gom nhỏ lại và không còn phù nề chủ mô gan.

d = 32x18mm

TÁI KHÁM SAU 2 TUẦN

TÁI KHÁM SAU 2 TUẦN d = 20mm

TÓM TẮT DIỄN TIẾN ĐIỀU TRỊ

TỔNG QUAN Y VĂN ●Thuật ngữ AT di chuyển nội tạng (visceral larva migrans - VLM) chỉ tình trạng AT Toxocara spp. di chuyển lạc chỗ trong mô cơ thể người mà không phát triển thành con trưởng thành được gây các tổn thương ở mắt, phổi, não, tim, gan...[Carvalho EAA, 2011]; ●Trong VLM, gan là cơ quan bị ảnh hưởng nhiều nhất với tổn thương dạng u hạt (granulomatous lesions) và viêm gan [Stoicescu RM, et al., 2011; Musso C, et al., 2007; Hartleb M, Januszewski K, 2001]; ●Ápxe gan do Toxocara spp. chiếm khoảng 5,4% số ca nhiễm [Carvalho EAA, Rocha RL., 2011]; đặt ra thách thức và là khoảng trống trong chẩn đoán và điều trị.

Phương pháp Mục tiêu Thuận lợi Bất lợi CTM Khảo sát số lượng BCAT Nhiễm Toxocara spp. đang hoạt động ●Không đặc hiệu ELISA Tìm kháng thể Se, Sp cao (70 - 100%) ●Không phân biệt được nhiễm quá khứ/ đang nhiễm ●Dương tính chéo với các KST khác PCR Phát hiện DNA ●Tiêu chuẩn vàng ●Se, Sp cao ●Định loài Toxocara spp. ●Phải trang bị phòng XN cao cấp ●Khó thực hiện nhiều tuyến y tế trên lâm sàng Sinh thiết Tìm ấu trùng Tiêu chuẩn vàng ●Xâm lấn ●Khó thực hiện trên lâm sàng CĐHA (Siêu âm, CT, MRI) Tìm tổn thương mô Se cao ●Sp thấp ●Phụ thuộc kinh nghiệm

BIỂU ĐỒ LAVIER Hình 1. Qui luật tăng BCAT trong hội chứng VLM Gđ AT xâm nhập mô Gđ con trưởng thành Hình 1. Qui luật tăng BCAT trong hội chứng VLM

Nồng độ IgE toàn phần - Nghiên cứu tại MEDIC

XÉT NGHIỆM ELISA ●Phát hiện kháng thể IgG kháng lại kháng nguyên tiết của Toxocara spp. (TES Ag); ●Phản ứng chéo với một số loại KST khác (Jacquier và cs, 1991; Lynch và cs, 1988); ●Kháng thể IgG tồn tại kéo dài, có thể đến 2,7 năm (Jeanneret, 1991) hay 5 năm (Magnaval và cs, 2001); ●Không phân biệt được nhiễm cũ hay nhiễm hiện tại (Magnaval và cs, 2001); ●Không dùng kháng thể IgG theo dõi đáp ứng điều trị (Elefant và cs, 2006)

ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH CHẨN ĐOÁN ẤU TRÙNG TOXOCARA spp ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH CHẨN ĐOÁN ẤU TRÙNG TOXOCARA spp. THỂ NỘI TẠNG Ở GAN TRÊN LÂM SÀNG

 - Định danh ấu trùng (morphology) - PCR DNA của ấu trùng Dịch tễ Lâm sàng CHẨN ĐOÁN Eosinophil  IgE total + VLM Ở GAN - ELISA hsCRP Siêu âm CT Scan MRI ĐÁP ỨNG ĐIỀU TRỊ 1. Bộ y tế (2016). Tài liệu “Định nghĩa trường hợp bệnh truyền nhiễm”. 2. Pawlowski Z. (2001), “Toxocariasis in humans: clinical expression and treatment dilemma”, J Helminthol.,75(4):299-305. 3. Guangxu Ma, et al. (2017). “Human toxocariasis”, Lancet Infect Dis., S1473-3099(17):30331-6.

Sinh thiết gan tìm ấu trùng Tính khả thi PHÁT HIỆN TRỰC TIẾP PHÁT HIỆN GIÁN TIẾP Sinh thiết gan tìm ấu trùng PCR DNA Siêu âm, MSCT, MRI Anti-Toxocara spp. IgG Độ tin cậy Hình 2. So sánh tính khả thi và độ tin cậy các phương tiện trong mô hình chẩn đoán bệnh toxocariasis thể VLM ở gan

Trân trọng cảm ơn Quý Thầy, Quý đồng nghiệp!